|
|||
Historie:
Het fort van de Chartreuse werd in 1817 gebouwd. Het huidige Belgie bestond toen nog niet en het fort werd onder Hollands regime gebouwd. Samen met Huy en de Citadel van Luik maakte het deel uit van de Hollandse bescherming tegen Frankrijk. Toen België in 1830 zich onafhankelijk verklaarde van Holland kwam het fort de la Chartreuse, ook wel fort Hollandaise de la Chartreuse genoemd, ook in handen van de Belgische staat.
Het totale terrein beslaat een oppervlakte van ruim 30 hectare. Er konden 3000 soldaten worden ondergebracht die er, om mij, onbekende reden nooit gelegerd zijn geweest. België kreeg bij zijn onafhankelijkheid in 1930 strikte neutraliteit opgelegd. Tijdens de oorlog tussen Duitsland en Frankrijk in 1870-1871 was deze neutraliteit en vooral zijn machtige artillerie de reden dat België zich buiten het Frans-Duitse conflict had kunnen houden.
Al was de oorlog tussen Duitsland en Frankrijk voorbij en gewonnen door de Duitsers, toch bleef het onrustig tussen beide landen en bleef de dreiging van een nieuwe oorlog bestaan. In eerste instantie had Frankrijk plannen revanche te nemen op Duitsland, maar later kwam de dreiging meer vanuit Duitsland zelf. Ze hadden plannen om nogmaals Frankrijk binnen te vallen omdat ze er een flinke oorlogsbuit hadden binnengesleept en dit hoopten te herhalen. Aangezien België tussen beide landen in lag was men bang dat bij een eventuele volgende oorlog de Duitsers Frankrijk via België zouden gaan aanvallen of omgekeerd. Vandaar dat in december 1886 Luitenant Generaal Brialmont door de minister van Defensie aangewezen wordt om een defensieplan op te zetten met als doel zich te verdedigen tegen zowel Frankrijk als Duitsland. Luitenant Generaal Henri Alexis Brialmont (1821-1903) was in die tijd een bekend militair en ingenieur. Brialmont bedacht dat een fortengordel rond Luik ter verdediging tegen de Duitsers en een gordel rond Namen ter verdediging tegen de Fransen. Tijdens de bouw overschreed Brialmont echter het toegestane budget en werd gedwongen met pensioen gestuurd.
Op 14 juni 1897 geeft de Belgische regering het eerste budget vrij voor de oprichting van een fortengordel met 12 forten rond Luik en 9 rond Namen. Op 1 juli 1888 krijgen Franse aannemers de opdracht de twee forten te gaan bouwen en al op 28 juli 1888 wordt met de bouw van dit enorme project gestart. Deze in niet bewapend beton gebouwde forten hebben meestal een drie- of vierhoekige vorm. Luik werd zo dus omringd door zes grote forten (Barchon, Fleron, Boncelles, Flemalle, Loncin, Pontisse) en zes kleinere (Evegnee, Chaudfontaine, Embourg, Hollogne Lantin, Liers). Voor Luik besloot hij twaalf forten te bouwen die zich uitstrekten over 46 kilometer. Elk fort lag ongeveer 7 a 8 kilometer vanaf de stad en had een onderlinge afstand van ongeveer 3 a 4 kilometer van de naastliggende forten. Zes forten werden aan de ene kant van de Maas werd gebouwd en de rest aan de andere kant.
Met het gereedkomen van het laatste fort in 1891 klaar werd het fort van Chartreuse minder belangrijk en in 1892 officieel gedegradeerd als belangrijk militair object.
Toen echter de eerste wereldoorlog aanbrak werden zowel Chartreuse als de forten Huy en de citadel van Luik wel weer in de verdediging opgenomen, al was hun militaire betekenis gering.
Het fort van Chartreuse deed tijdens de eerste wereldoorlog dienst als gevangenis van de Duitse bezetter. Van de door de Duitsers gevangen genomen Belgen werden er 49 gefusileerd. Zij werden op het terrein begreven en bij de ingang van het fort staat een gedenkplaat met namen. In de periode tussen de eerste en tweede wereldoorlog werd Chartreuse door de Belgen gebruikt als kazerne en waren er 2000 man gelegerd. Tevens werd er een groot gangenstelsel onder het fort aangebracht en werd het fort uitgebreid door de bouw van nieuwe gebouwen rond 1930. Tijdens de tweede wereldoorlog namen de Duitsers het fort in gebruik als kazerne, en tevens werden er delen als gevangenis voor krijgsgevangenen gebruikt. Na de bevrijding in 1944-1945 gebruikten de Amerikanen Chartreuse om er het 28e US Army General Hospital onder te brengen.
Daarna deed Chartreuse dienst als kazerne waar ook de bekende schrijver Hugo Claus zijn 6 weken durende opleiding van zijn dienstplicht vervult.Begin jaren tachtig verlaten diverse bataljons Chartreuse om elders ondergebracht te worden en sinds 1982 is het fort helemaal verlaten. De natuur heeft grote delen geheel teruggenomen, grote bomen groeien op de vensterbanken en op de zoldervloer door het dak. In 2005 werd het lichaam van een 51 jarige vrouw op het terrein van Chartreuse gevonden die vermoord was door een drugsverslaafde aan wie ze geld had geleend. Toen ze het terug wilde hebben is ze vermoord waarbij de precieze toedracht onduidelijk is gebleven.
In februari 2006 wordt een deel van het fort gesloopt en in andere gebouwen is brand geweest.
Er zijn plannen het fort zeer binnenkort een nieuwe bestemming te geven waarbij het weer bij de stad aangesloten wordt en daarbij zijn historische kenmerken te bewaren.
     Toegangspoort door de jaren heen
|
